بازشناسی و معرفی تکنیک استفاده از قالب های کوبه ای در ساخت زیورآلات ترکمن

چکیده : هنر استفاده از قالب و قالب گیری که یکی از جلوه های اعجاز و جهش قریحه و هنر در دوره های تاریخی گوناگون بوده است، از گذشته های بسیار دور مورد توجه انسان قرار گرفت. در همان زمان که مردمان پیشین با استفاده از تکنیک ریخته گری در قالب، بتها و زیورآلات خود را به زیباترین حالت می ساختند جواهر سازان راه دیگری نیز برای برجسته نمایی و حجم بخشیدن به صفحات فلز ابداع نمودند : استفاده از قالب های کوبه ای جهت برجسته سازی ورق فلز. این تکنیک که به عنوان یکی از قدیمی ترین روش های ایجاد نقش بر فلز در طول تاریخ شناخته شده است، با کوبیدن صفحات فلزی در قالبهایی با نقش منفی اجرا می شود. این تکنیک پس از انقلاب صنعتی و گرایش بسیاری صنایع به ماشینی شدن دچار تغییراتی گردید که سادگی و در نتیجه همه گیر بودن خود را از دست داده است. این پژوهش بر اساس این فرضیه صورت گرفته است که استفاده از قالبهای کوبه ای در ساخت زیورآلات یکی از مهمترین و کاربردی ترین تکنیک ها در ساخت زیورآلات ترکمن می باشد تا ضمن معرفی این زیور آلات، رویکردی تخصصی بر قالب های کوبه ای موجود در کارگاه های ترکمن انجام شده و از زوایای مختلف مورد برسی قرار گیرند. همچنین انواع تکامل یافته این قالبها که امروز با نام قالبهای فلزی در صنعت پرسکاری مورد استفاده می باشند معرفی و مورد برسی قرار خواهند گرفت که در فصول این پژوهش به ترتیب به آنها پرداخته خواهد شد. نتایج اصلی حاصل از این پژوهش آن است که روش سنتی استفاده از قالب های کوبه ای که تا کنون جهت معرفی آنها به صورت تخصصی بررسی صورت نگرفته، باز شناسی گردد تا ضمن معرفی این تکنیک درحال فراموشی، تمهیداتی اتخاذ گردد تا کارگاههای ساخت زیور آلات شهری، جهت ایجاد تنوع، سرعت و سهولت در ساخت قطعات از این تکنیک بهره مند گردند. واژگان کلیدی: ترکمن- زیور آلات سنتی - قالب گیری- قالب کوبه ای